(verschenen in Whisky Passion 3, 2013)

The Belgian Owl whisky wordt gemaakt op drie pijlers: gerst uit de regio Haspengouwe, geen gebruik van turf en alle spirit gaat in first-fill bourbon casks.

Opening in september 2013

Mijn auto parkeer ik in de modder naast de grote toegangspoort in de Hameau de Goreux nummer 7. Ik hoor de standaard geluiden van een bouwplaats: een draaiende betonmolen, geklop in speciekuipen, een slijptol op metaal. Het is duidelijk; hier wordt met man en macht gewerkt om in september 2013 een compleet verbouwde Owl Distillery te kunnen presenteren.

The Owl Distillery is gehuisvest in een gigantische vierkantshoeve in Fexhe-le-Haut-Clocher. De eigenaar en stillman Etienne Bouillon komt mij breed lachend tegemoet. Hij heeft zich vrijgemaakt om mij even bij te praten over de op handen zijnde verbouwingen.

Caperdonich

We lopen naar de grootste schuur rechts op de binnenplaats waar twee torenhoge, koperen distilleerkolven fier overeind staan. Ze zijn nog maar net geïnstalleerd door een team van Schotse specialisten onder het toeziend oog van Henry ‘Harry’ Cockburn. Mr Cockburn houdt als independant expert, met zijn jarenlange ervaring als manager van de Bowmore Distillery op Islay, alles nauwlettend in de gaten. Ook nu staat hij voorovergebogen met zijn oor naar de eerste pot still. Harry maakt zich even los van zijn werkzaamheden en vertelt met veel enthousiasme dat deze stills, samen met de spirit safe (uit 1953), overgenomen zijn van de voormalige Caperdonish Distillery. Deze distilleerderij van Glen Grant werd in 2002 voorgoed buiten werking gesteld. De vriendelijke assistant manager,

Katia Guidolin, wijst mij op de heldere peilglazen en verzamelkolommen in de spirit safe en de zojuist door haar gepoetste koperen behuizing. Met terechte trots moeten we naast deze beauty gefotografeerd worden.

Metamorfose

Wat staat er op stapel ? De gehele productielijn wordt in de grote schuur weggezet: de mashtun, de twee ‘fermentiers’ (washbacks) van elk 30.000 liter en de beide copper stills. Alles bij elkaar state-of-the-art zou ik zeggen. Ook het vullen van de barrels, het rijpen van de whisky en het uiteindelijke bottelen, wordt allemaal in eigen huis gerealiseerd. Maar dat is nog niet alles. Er wordt een bezoekersruimte gebouwd en genoeg parkeerruimte aangelegd om straks de vele whiskyliefhebbers en andere nieuwsgierigen te ontvangen. “Kom mee”, zegt Etienne, “ik laat je onze gerstakkers zien”. Ik loop al richting auto wanneer Etienne me meetrekt voor een wandeling buiten de boerderij-distilleerderij. De gerstakkers liggen met hun 22 hectaren in de directe omgeving.

Fair trade

Etienne Bouillon is een man uit Haspengouwe en dat wil hij in zijn werk tot uiting laten komen. De prijs voor zijn gerst wordt niet bepaald op de beurs, maar in onderling overleg met de producerende boeren uit de omgeving; fair trade avant la lettre. Zijn partner Pierre Roberti, die al meer dan 30 jaar landbouwer is staat Etienne ter zijde bij alle beslissingen aangaande de verbouw. Zij hebben voor de komende jaren nog meer boeren bereid gevonden om gerst voor hun whisky te verbouwen omdat de productie van The Belgian Owl verhoogd moet worden. Tot nu toe was de productie 20.000 flessen (50 cl / 46% abv) per jaar. Deze zal in 5 jaar tijd uitgebreid worden naar 80.000 flessen. De gerst wordt niet ter plaatse gemout. Dit proces wordt uitbesteed aan de mouterij van het Kasteel van Beloeil. De luchtgedroogde mout wordt vervolgens naar Fexhe-Le-Haut-Clocher vervoerd waar het rechtstreeks de gristmill in kan.

Passie

We lopen al pratend naar de akkers achter de hoeve. De zeer gastvrije Etienne praat honderduit; zijn Nederlands spreekt hij als Franstalige zeer goed. Hij is college aan het geven; ik luister en schrijf. De Sebastiaangerstplant is een ‘two-row spring barley’ 1), vertelt Etienne. Hij bukt zich en pulkt voorzichtig een gerstplantje uit de leemgrond. Het valt mij op hoe omzichtig hij dit doet, liefdevol. Zijn passie is aanstekelijk. Oogsten blijft altijd een risicovolle onderneming, zegt hij. Het moet vaak in een dag of drie gebeuren, maar Etienne is vol goede moed. Boeren in Haspengouwe klagen dat de leemgrond uitdroogt, zeg ik. Over het uitblijven van regen maakt Etienne zich niet zo’n zorgen. Hij legt uit dat de kalklaag die onder de leemlaag zit bij droogte vocht naar boven perculeert, als inkt op een vloeipapiertje.

Droog Haspengouwe

De Belgische streek Haspengouw strekt zich uit over delen van de provincies Luik, Limburg, Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en Namen, lees ik in een folder van het Bureau du Tourisme. De streek kenmerkt zich door een rotsachtige ondergrond die voornamelijk uit kalksteen bestaat, bedekt met een dikke laag teelaarde, een eolische leemsoort afkomstig van gletsjers. In het westen vindt men vochtig Haspengouw en in het oosten droog Haspengouw. Deze laatste streek heeft zijn naam te danken aan een zeldzaamheid van waterlopen vanwege de kalkachtige ondergrond. Daaronder bevindt zich waterdichte leem die er voor zorgt dat zich juist op die plaats een laag met grondwater van uitstekende kwaliteit bevindt. De Owl Distillery maakt hier dankbaar gebruik. Er is een puntstuk geslagen tot veertig meter diep en daardoor weet men zich altijd verzekerd van water.

Beetle banks

De akker naast ons staat vol met geel bloeiend koolzaad. Elke vier jaar wordt de gerst op een ander perceel verbouwd om zo de insecten ‘uit de grond te halen’. Aan de rand van het perceel ligt een onbebouwde strook van zo’n 5 bij 25 meter: een beetle bank. Deze keverbanken spelen een belangrijke rol in de gerstbouw. Ze zijn bedoeld om op biologisch verantwoorde wijze een alternatief te bieden voor insecticiden. De vele sluipwespen, lieveheersbeestjes, spinnen en kevers in de beetle bank, zorgen ervoor dat de plaaginsecten op de gerstakker in toom worden gehouden.

The Belgian Single Malt

In het oostelijk Haspengouwe is Frans de voertaal; in het westelijke deel het Nederlands. Glimlachend verleidt dit Etienne tot de opmerking dat hij ooit nog eens een tweetalige whisky zal maken. “I beg your pardon ?” , zeg ik en trek mijn wenkbrauwen op. Ik probeer hierover na te denken ….het moet niet gekker worden. Ik kijk naar de sample Belgian Owl Single Malt die Etienne mij ondertussen in de hand gedrukt heeft en ben benieuwd wat ik vanavond zal proeven.

200 Private Angels

Samen met het flesje single malt krijg ik ook een prachtig vormgegeven folder. Ik lees over de mogelijkheid om volgend jaar een ‘série exclusive’ (limited edition) te bemachtingen. ‘Un cadeau exclusif ‘ vertelt de folder. Ik kijk mijn vrouw aan en denk aan moederdag en aan 390 flessen Belgian Single Malt ‘s ochtends op de keukentafel. Jawel, er wordt door The Owl Distillery volgend jaar tweehonderd genummerde vaten (Private Angels) uitgegeven waar liefhebbers zich op in kunnen schrijven. Etienne verwijst me ook nog eens naar de website. Wie weet. Geen kleine jongen die Belgische vogel, denk ik wanneer ik ‘s avonds The Owl terugvind onder de ‘World Whisky’s Big Boys’ 2).

Er was eens een uil …..

Ik vraag Etienne naar de uil die in het logo zo prominent aanwezig is. Het is een dier dat in Haspengouwe veel voorkomt, vertelt hij. De uil van Etienne is voortgekomen uit een strip van Bob de Groot met tekeningen van Jean-Claude Servais. De kennis van de uil heb je nodig bij het maken van de whisky, zegt Etienne, zijn wijsheid bij het proeven. Een mooie afsluiting van een leerzame ochtend in Fexhe-Le-Haut-Clocher. We zullen elkaar zeker zien bij de opening in september.

1) Over keverbanken leest u meer op een site van de RSPB:

http://www.rspb.org.uk/Images/Beetle%20banks_tcm9-133200.pdf

2) The Whisky Advocate, Spring 2013, page 62 .