De perfecte lokatie

De bovenzaal van het historische pand van Sociëteit De Verdraagzaamheid in Zaltbommel is vandaag de lokatie voor een sigaren en whisky pairing. Alles is in gereedheid gebracht: de Islay whisky’s in de honderd tulpglazen geven hun diepgelaagde turfsmaken vrij en het knapperende peppelhout in de open haard prikkelt mijn neus terwijl achter mij de eerste sigaren worden aangestoken. Een zwoele avondwind van over de Waal vindt zich een weg door de vier meter hoge openstaande balkondeuren en zorgt voor een juiste vermenging van geuren. Een betere plek voor een sigaren en whisky tasting had ik mij niet kunnen wensen. Ik kan niet wachten om te proeven. 

Whisky en sigaren

Ruud Bolsius, voorzitter van het Tilburgsch Sigarengenootschap Heerenleed, geeft op onnavolgbare wijze een korte inleiding over de psychologie van de sigarenroker. John Merks heeft vier bijzondere Islay whisky’s uitgekozen: Bruichladdich Islay Barley (50 % abv), Coal Ila 14 y.o. cask stength (59.3 % abv), Laphroaig 18 y.o. (46 % abv) en de Ardberg Corryvreckan cask strength (57.1 % abv). De eerste twee beauties zijn ongeturfd; de nummers drie en vier geturfd. Ikzelf heb de eer om ze te mogen introduceren.  Ton Buenen neemt het verhaal over met een verrassende Islay sigaar en een met Sumatra dekblad gerolde shortfiller.

Turf

Omdat het proeven voorop staat dik ik mijn verhaal vanavond in.  We hebben te maken met twee geturfde – en twee ongeturfde whisky’s. Een korte inleiding is toch wel noodzakelijk. Ik vertel over het whiskyeiland Islay, over de geschiedenis van het turfgebruik, over de rol die Port Ellen Maltings (de moutfabriek Port Ellen) heeft gekregen in het aanleveren van turf op maat en tenslotte over het belang van eikenhout als finale opslag van het eindproduct van de distillatie. Na de eerste twee whisky’s is het tijd om even op adem te komen: tijd voor een sigaar.

Islay sigaar en Islay whisky

Ton vertelt over shortfillers en longfillers, over het binnengoed en dekkblad. Hij trekt een parallel tussen enerzijds de invloed die turf heeft als brandstof om gemoute gerst te drogen en anderzijds de grond waar de tabaksplant op groeit: beide hebben een grote invloed op het eindprodukt. Bij de Laphroaig 18 y.o. (46% abv) komt de pairing pas echt tot zijn recht. De enorme geturfdheid en tevens gelaagdheid van deze whisky neemt het met gemak op tegen de eerste sigaar die Ton rond laat gaan. Het is, hoe toepasselijk, de Islaysigaar. Hij is generfd, donkerbruin (colorado maduro), stevig tot soepel in de hand en geeft mij een geur van chocola. De soepele, 18 jaar oude Laphroaig – volgens veel genieters vanavond prettiger dan zijn 8 jaar jongere broer – domineert op geen enkele wijze de makkelijk rokende Islaysigaar.

De Ardberg Corryvreckan als runner-up

We eindigen de proeverij met de vierde whisky en de tweede sigaar: de  Ardbeg Corryvreckan  en de met Sumatra dekblad gedraaide sigaar uit de stal van De Hertogh Sigaren. Een tweede parallel is volgens Ton te vinden in de houten mallen waar de sigaren in geperst worden en de eikenhouten vaten waar de whisky in rijpt.  De door John Merks uitgekozen Ardbeg Corryvreckan steelt als geturfde kanjer de harten van veel rokers. De op vatsterkte gevulde fles van 57,1% abv heeft een bijna agressieve entree in zowel mijn neus als op mijn tong. Ik merk dat de meederheid van ons gezelschap de voorkeur geeft aan de iets subtielere buurman, de Laphroaig 18 .y.o.

Smaaksensaties

Prima dat de eerder geproefde whisky’s in de line-up van vanavond zonder meer invloed hebben gehad op de toestand van mijn smaakpapillen: ze hebben mij voorbereid op ‘zwaar weer’ en zorgen juist voor een demping en een meer gelaagde smaakervaring. Ik geloof altijd al dat het proeven van zo’n krachtpatser voorbereid moet worden door het nuttigen van een ietwat mildere whisky als starter. Smaken worden altijd beinvloed door geserveerde hapjes, eerder gedronken whisky’s of gerookte sigaren. Een hard oordeel kan hier niet aan verbonden worden. Ofschoon we telkens proberen om onze geur- en smaakmodus weer in de beginstand te krijgen met water en hapjes, is dat door de bank genomen schier onmogelijk.

Terugproeven

Oud-voorzitter van Societeit De Verdraagzaamheid, Dick Vleeskruijer, nodigt als laatste handeling alle aanwezigen – het merendeel leden van Heerenleed – uit om het 110 jaar oude Societeitsboek te tekenen. Een eer die iedereen met ernst neemt. Ik zie dat de haard rond middernacht is uitgedoofd. Sommige liefhebbers ruiken nog aan de glazen op hun placemat, anderen proeven terug door de laatste druppels uit hun bijna lege drams te halen en weer anderen maken aanstalten om huiswaarts te gaan. Enfin, het verhaal is verteld, de asbakken vol, de flessen nagenoeg leeg en onze obers Stijn en Cas beginnen hier en daar al wat op te ruimen. ‘Kom, ik ga naar moeder de vrouw’, hoor ik een van de aanwezigen tegen zichzelf zeggen. Maar niet alvorens hij op het brede balkon van de 211 jaar oude Societeit even de zwoele Waalwind in zijn gezicht laat waaien en enkele schepen onder de Martinus Nijhoffbrug ziet doorvaren.