(Verschenen in Whisky Passion nummer 3, 2015)

Terwijl craft distillers de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond schieten, nemen we op internet een soortgelijke explosie waar: het whiskybloggen. De laagdrempeligheid van het internet geeft ons toegang tot whisky blogs uit zowel binnen- als buitenland. Er zit veel kaf onder het koren constateren we met elkaar, maar hier en daar bloeit en groeit er iets moois, iets met kwaliteit. Fred Blans probeert door te dringen tot de psyche van twee bloggers die met bijna dagelijkse regelmaat hun proefnotities posten op www.whivie.be (Mark Dermul uit Gent) en www.maltfascination.com ( Sjoerd de Haan-Kramer uit Krommenie).

Kwaliteit op hoge snelheid

Het fenomeen blog is al niet meer van onze schermen weg te denken. Met enige regelmaat lees ik whisky blogs in de trein, op het toilet, in de pauze op het werk of in mijn hangmat. Het is niet echt lezen, ik skim ze. Is het wellicht de vorm van het medium die past bij dit soort momenten: makkelijk, kort en snel ? Of misschien de laagdrempeligheid, de relatieve anonimiteit en het autonome karakter ? Wat maakt dit bloggen zo aantrekkelijk ? Ik ga te rade bij twee veelbloggers. In Café Highlander te Antwerpen ontmoet ik Mark Dermul en in Hoog Catherijne te Utrecht spreek ik Sjoerd de Haan-Kramer, beiden met een paar duizend whisky posts op hun naam.

Whisky voor iedereen

Mark: ‘Op 28 oktober 2009 heb ik mijn eerste whisky blog gemaakt en sindsdien zijn er zo’n 3000 uit mijn vingers gekomen. Bloggen geeft mij vrijheid. Niemand kan mij tegenhouden, ik kan mijn mening verkondigen over iets waar ik gepassioneerd over ben’. Enig speur- en leeswerk brengt mij bij de vele kanten die Mark van zichzelf wil laten zien op zijn uitgebreide website. Zijn whisky blog (tasting notes) hangt aan zijn site. ‘Whisky voor iedereen’ is zijn motto. Naast de vele whiskymerken die de revue passeren is er een uitschieter: Auchentoshan. Op een apart gedeelte van de website profileert Mark zich als The Toshan Man *) en presenteert hij zo’n 141 tasting notes van diverse Auchentoshans. Naast zijn blogs in het Nederlands blogt hij met net zoveel gemak in het Engels voor www.connosr.com en www.whiskybase.com , ‘whisky social networks’. En of dat nog niet genoeg is kom ik onze Belgische duizendpoot ook op YouTube tegen onder Mark’s Whisky Ramblings. Ik bekijk aflevering 107: Inchmurrin 12 y.o. en wat opvalt is de zorg die mijn gesprekspartner aan de opmaak heeft geschonken. Het is meer dan een whiskycollege; ik kijk naar een met zorg geregisseerde mini-documentaire.

Malt Fascination

Ook voor Sjoerd geldt: ‘Bloggen is kort, lekker snel en je hoeft geen logische voortgang te hebben omdat het eigenlijk geen verhaal is. Whisky blogs hebben vaak een vast stramien en dat maakt het makkelijk’. Naast het verzorgen van meerdere whisky posts per week is Sjoerd hoofdredacteur van De Kiln, het lijfblad van de Nederlandse Usquebaugh Society. Het whiskyblog van Sjoerd is strak en overzichtelijk; zijn schrijfstijl direct en helder. Waarom in het Engels ? ‘Het Nederlandse taalgebied is wel erg klein, dus dan maar in het Engels’. Wat direct opvalt is het grote gemak waarmee Sjoerd zijn Engels gebruikt: geen straattaal, geen uitgesproken slang, maar wel een losser gebruik dan de standaard schrijftaal: vakjargon gekoppeld aan een grote woordenschat. Zowel Mark als Sjoerd geven aan dat er meer voordelen aan het posten van blogs zitten.

Tweet tastings

Niet zelden worden de webposts gelinkt met netwerksites als Facebook en worden diensten als YouTube en Twitter ingezet. Blogs zonder nieuwe media lijken amper bestaansrecht te hebben. Communicatie op social media kent een zeer hoge omloopsnelheid. De blogs worden in het geval van Sjoerd direct gelinkt: ‘Zodra ik op ‘publish’ druk staat het op Facebook, Twitter , LinkedIn en zelfs Google+. Met name middels Facebook is het erg makkelijk om links te delen. Zeker als een distilleerderij jouw post oppikt, komt de vaart in een blogpost’. De Twitter Tastings zijn een raar fenomeen, maar wel heel erg leuk, vertelt Sjoerd. ‘Je kan op die manier meteen met je vragen bij de producenten terecht, die nagenoeg altijd ook ‘aanwezig’ zijn. Vaak krijg je primeurs te proeven, zoals laatste de Arran White Stag die in juni 2015 uitkomt op hun open dag’. Ook de blogposts van Mark, alsmede zijn Whisky Rambling video’s, verschijnen automatisch op zowel zijn Facebook- als zijn persoonlijke pagina. Het gehele social media netwerk wordt hiermee afgedekt. Mark: ‘Ik link voorts mijn YouTube posts ook op en mijn LinkedIn profiel. Sjoerd: ‘Hier komt veel feedback vandaan, veel links worden gebruikt; mensen delen berichten die ze interessant vinden en zodoende kun je op redelijk organische wijze je lezersgroep uitbreiden’.

Exposure en geloofwaardigheid

Hoe belangrijk is het om als blogger gelezen te worden en feedback te krijgen ? Beide veelbloggers geven toe dat ze wel voor een publiek schrijven. Niet met de insteek om te scoren qua hoge statistieken. Mark: ’Ik wil dat beginnende whiskyliefhebbers iets aan mijn blog hebben en dat ze op een spoor gezet worden. Ze kunnen daarbij mijn tasting notes als een soort encyclopedie gebruiken op basis waarvan ze hun whisky’s aanschaffen’. Sjoerd: ‘De statistieken zie ik bij WordPress direct verschijnen, maar het boeit mij niet of het er nu 198 of 199 per dag zijn. De leesreacties zeggen mij of mensen het leuk vinden. Uiteindelijk doe ik het wel voor een publiek: ik wil weten dat ik het ergens voor doe’. Mijn Vlaamse gesprekspartner wil nooit belerend overkomen, maar met het ‘stofferen’ van zijn

video’s middels een stukje geschiedenis of een intro wil hij wel de whiskyliefhebbers iets meegeven. Mark noemt zijn schatplichtigheid aan andere bloggers zoals Serge Valentin, Ruben Luyten en Johan van Samang: ‘zij hebben mij op het juiste whiskypad gezet’. ‘Mijn lezersaantal stijgt ieder jaar’, zegt Sjoerd, ‘het kan zijn dat mijn reviews telkens beter worden. Voorheen kreeg ik meer commentaar op inconsistentie dan nu’. Beide bloggers steken hun mening nooit onder stoelen of banken.’Dat kan ook niet anders, zegt Mark, want anders verlies je je geloofwaardigheid’.’Politiek incorrectheid is wel iets dat aan mij kleeft’, voegt Sjoerd toe. Inderdaad, het geeft hem wat rebels, een eigenheid die bij hem past. ‘Tsja, als het echt slecht is wat ik proef, dan zeg ik het ook. Er zijn distilleerderijen die niet meer zo happig zijn om mij samples toe te sturen’.’Geen lipservice’, zegt Mark. ‘Die zeldzame keer dat ik een sample krijg aangeboden om te beoordelen, zeg ik er wel altijd bij: prima, maar ik schrijf wel wat ik er van vind’.

Verslaving

Mark zorgt dat hij een veertigtal whisky reviews achter de hand heeft die in geval van nood – vakantie, verbouwing of ziekte – toch de site op kunnen. ‘Het voelt niet goed wanneer mijn lezers zonder zitten’. ’Oh, nee’, zegt Sjoerd. ’Ik wil in the heat of the moment kunnen bloggen. Lukt het niet dan schrijf ik over een whiskyboek of helemaal niet. In de vakantie lig ik wel eens 2 tot 3 weken stil…so be it. Ik verlies dan wel wat lezers, maar het streelt mijn ego wanneer ze na de vakantie weer terugkomen’. ‘Ik ben juist bang om lezers te verliezen of ze te moeten teleurstellen’, glimlacht Mark. ‘Het knaagt wanneer ik niet kan leveren. Mensen verwachten elke dag iets nieuws. Ik weet het, het is bijna neurotisch’.

Whisky-aanvliegroute

Niet iedere blogger proeft en beoordeelt op dezelfde manier. Logisch zou je zeggen, maar wel interessant om te zien. Mark Dermul proeft 3 tot 5 whisky’s op een rij, dat helpt hem om te vergelijken. ‘Zo heb ik vanochtend 4 whisky’s geproefd – toevallig mijn favoriete Auchentoshan. Ik begin dan met een basiswhisky van 1 cl – in dit geval de Auchentoshan 12 y.o. Die heeft een bepaalde score in mijn hoofd en daar kan ik de andere mee vergelijken’.’Nee’, zegt Sjoerd,’hoe die ene die ik dan beoordeel zich verhoudt tot die andere in de serie maakt mij absoluut niet uit: ik wil gewoon weten of hij lekker is. Ook geef ik geen scores. De algemene indruk van de whisky is vaak subjectiever dan de exacte smaken die je daarin herkent’. De vraag of beiden elkaars blog of andere blogs lezen voordat ze een whisky beschrijven, dringt zich bij mij op. ‘Nee’, zegt Sjoerd, ‘soms kan ik mijn vinger niet op een bepaalde smaak leggen en dan ga ik achteraf wel eens zoeken hoe Serge Valentin, Ruben Luyten of Gal Granov (www.whiskyisrael.co.il) hem beschreven hebben. Meestal lees ik niet alles van een review. Bij Valentin pik ik de comment-stukjes eruit, bij anderen enkele de ‘smaak’ en de ‘finish’.

Erkenning

Schrijven of bloggen; de scheiding geeft het wellicht al aan. Is het schrijven van artikelen en verhalen verheven boven het bloggen van een post ? Is er op dit punt kinnesinne in de whiskywereld ? Sjoerd: ‘Een paar jaar geleden stond er wel in een aantal tijdschriften dat bloggers de vervuiling van het vak zijn. Ze schrijven positief omdat ze alles gratis krijgen. Ik moet me dan echt beheersen om niet in de pen te klimmen’. Mark merkt dit niet. Wel constateren mijn beide gasten eerder een tweedeling onder bloggers. ‘Serge Valentin krijgt de meest obscure whisky’s aangeboden’, zegt Sjoerd. Mark constateert eerder snobisme: ‘Andere bloggers kijken in het begin op je neer. Maar, los daarvan, ook hier speelt zonder meer ego mee. Elke schrijver wil beter worden en tenslotte erkenning krijgen´.

Glengoyne Cask Strength (batch 3)

Ik ben benieuwd hoe beide mannen bloggen over dezelfde whisky. Zowel Sjoerd als Mark geef ik een sample van de Glengoyne Cask Strength (batch 3), uitgezocht door Rob Stevens van Whiskyslijterij de Koning (‘s-Hertogenbosch). Op 15 augustus 2015 verschijnt de review op www.whivie.be en www.maltfascination.com. Ik heb er zin in, zegt Mark: ik zal mijn vingers op het klavier leggen, ruiken en bloggen.

*) A Toshan Man, Dominiek Bouckaert, Whisky Passion nummer 1, 2011.