Als frontwandelaar heb ik de neiging om direct het onderwerp bij de kop te pakken. Zo ook nu. Het is een historische datum vandaag: 1 juli 2017. Het is honderdeneen jaar geleden. Ik start met een goed artikel van historicus Jan van Oudheusden uit Historiek.

‘De zogenoemde Big Push moest de Britten diep achter de Duitse linies brengen. Op 1 juli 1916 om halfacht in de ochtend verlieten de eersten van de (uiteindelijk negentien) Britse divisies hun stellingen, samen 100.000 soldaten’.

Ongetraind

Het noordelijke gedeelte van de gevechtslinies in de Eerste Wereldoorlog werd voor het merendeel bemand door troepen uit het Verenigd Koninkrijk en hun Commonwealth partners zoals India, Australië, Canada, Newfoundland en Zuid-Afrika. Niet allemaal even goed getraind, sterker nog, vaak zelfs slecht voorbereid. De troepen uit Newfoundland kregen een training van zo’n 11 maanden in Schotland of in de Musketry in Aldershot om daarna richting Frankrijk te gaan.

Pal Battalions

Dan waren er de Pals die op vele plaatsen langs de frontlinie worden herdacht in persoonlijke monumenten. Weer een schrijnend verhaal. Om het gebrek aan manschappen – na de ongelooflijke  verliezen (op de 1e juli 1916 alleen al 71.000) – te compenseren riep Lord Kitchener (British War Minister) iedereen op die voor God, koningin en vaderland wilde vechten. Hele buurten, straten,  vriendengroepen en voetbalteams gaven zich op. Groepen mannen van kantoren en fabrieken schreven zich in om als vrijwilligers te gaan vechten. Met name de belofte dat ze ook als maten, als pals bij elkaar zouden mogen blijven, trok velen over de streep. Zo ook getuigen de monumenten bij Serre. Ze heetten de Accrington Pals, de Liverpool Pals, de Sheffield Pals, de Barnsley Pals en vele anderen.

Gedenken

De vier gedenkplaatsen zijn van de weg af niet te zien.  De Duitsers bezetter had het dorpje Serre ingenomen, zo’n 1000 meter verderop. Hun frontlinie was zo’n 300 meter vanaf dit Railway Hollow Cemetery. Precies hier liep op 1 juli 1916 de Britse frontlinie. De landweg er naar toe toont diepe tractorsporen. We moeten ons wat moeite getroosten om er met onze auto te komen. Wanneer ik het Park and Memorial Shelter oploop zie ik in een berkenboom een blauw-witte voetbalsjaal hangen van een Liverpool supporter. Alleen dat. Verder een plaquette aan een boom van trouwe bezoekers. Kippenvel.

Een laatste blik

Langs de weg is er door een school uit de omgeving een veld vol met poppy-kruisjes geplant. Indrukwekkend. Ik merk dat ik niet weg kan lopen. Hier in dit heuvelachtige landschap heeft zich in de zomer van 1916 een niet te beschrijven tragedie afgespeeld. De loopgraven zijn nog in contouren zichtbaar. In deze trenches lagen links het 12e Bataljon York & Lancaster Regiment (Sheffield Pals), verderop het East Lancaster Regiment (Accrington Pals) en achter hen tegen de heuvel het 13e en 14e bataljon York & Lancaster Regiment (Barnsley Pals). Op de zoveelste plaquette lees ik hoe – in de vroege ochtend van de 1e juli- de Pals elkaar moeten hebben aangekeken ….ready to attack.

De aanval mislukte, omdat het prikkeldraad niet was doorgeknipt. De Accrington Pals hadden 585 doden te betreuren, de Sheffield Pals 512 en de Barnsley Pals 561.

Epilogue

Before you leave, look around you and visualise the carnage as a lovely summer’s day witnessed a massacre.