Er strijkt een elftal neer rond mijn vijver. Twee doorgewinterde genieters in de achterhoede. Op de linkerflank vier man met gemengde ervaring en aan mijn rechterzijde vijf gretige, redelijk ervaren proevers.

De line-up van vandaag heeft een behoorlijk ‘instapgehalte’: 2 lichtere graanwhisky’s, 1 blend, 2 vatted malts en 1 single malt. Eigenlijk zijn alle Schotse varianten aanwezig. En omdat het vandaag de 25e proeverij is, schenk ik een zevende whisky.

The Girvan Patent Still no 4 App, a massive whisky

Ik ben een fan van graanwhisky’s de laatste maanden. Afgezien van het feit dat ze een revival doormaken, zijn ze vooral gewoon heel lekker. Ik kies vandaag een expressie uit de stal van de Girvan Distillery (William Grant & Sons) en daarna een negen jaar oude botteling van de North British (Edrington Group/Diageo). De eerste uit het westen van de Lowlands, de tweede uit Edinburgh. De presentatie van The Girvan is perfect, zowel de lange fles als de open doos getuigen van smaak. De strogele kleur staat mij wel aan en met 90% tarwe en 10% gerst levert dit een prachtig, zacht glas whisky op met een subtiele bite. Ik lees een mooi verslag van Matt Chambers na een bezoekje aan het 380 acres grote industrieterrein van William Grant & Sons. Wil je hier naar toe, dan kan dat alleen op afspraak. Deze Girvan productiemaatschappij hoest zo’n slordige 75 miljoen liter spirit per jaar op. De fabriek ziet er uit als een Pernis olie productiebedrijf; geen uitstraling dus om mee te pronken en dus zeker geen bezoekerscentrum. MASSIVE is dan ook het woord dat wordt gebruikt.

A grainy night in Gorgie

Het is in de wijk Gorgie in Edinburgh dat we de enige werkende distilleerderij aantreffen: de North British Distillery Company Ltd. ‘A grainy night in Gorgie’ lees ik op de site van de SMWS (voortreffelijke kop, by the way). Deze zachte, negen jaar oude, graanwhisky is een winner. Han van Wees (The Ultimate) heeft een goede neus gehad voor dit vat. De whisky is toegankelijk, ofschoon een lichte bite met zijn 46 % abv. En toch weten de makers dit hogere percentage mooi te camoufleren. De vader van blenduitvinder Andrew Usher II stond aan de wieg van dit bedrijf in 1885. Ook VAT 69 komt uit het portfolio van een medeoprichter: William Sanderson. Om er nog maar een bekende naam in te gooien: niemand minder dan Sir Ernest Shackleton vond VAT 69 goed genoeg om hem in kratten mee te nemen op zijn Zuidpoolexpeditie in 1914. ‘For medicinal and celebatory purposes’ schreef Sir Ernest in zijn journals. Vooruit dan maar: ‘for the good cause’.

Gekkenhuis

Asyla is het meervoud van Asylum en de Nederlandse vertaling raakt tegen gekkenhuis en toevluchtsoord, zowel qua experiment als ideeën. Wellicht is de naam ook gekozen door maker John Glaser om het gekke aan te geven in de constante keuzes die hij als master blender moet maken. Risico’s nemen is Glaser wel toevertrouwd. Dit spul is heaven. Een blended Scotch Whisky uit zijn Signature Range en een blend met minder grain en meer single malts. John windt er geen doekjes om en de infographic op zijn site is hij er duidelijk over: 50% grain whisky uit Cameronbridge (de grootste graandistilleerderij in Schotland), 5 % malt van Glen Elgin (uit refill vaten), 23% Teaninich malt uit first fill vaten en tenslotte 22% Linkwood uit firstfill vaten. Resultaat: zacht, soepel, uitgebalanceerd….need we say more ? Het is rust……over 15 minuten verder.

Richard ‘The nose’ Paterson

Na een bordje zalm, kaas en wat gehaktballetjes beginnen we aan de tweede helft. Ik fluit af met The Feathery Blended Malt. Hij is wat donkerder, dus een van mijn proefspelers stelt een goede vraag: ‘Fred, heeft deze op sherry gelegen ?’ Van de linkerflank wordt antwoord gegeven ‘Nee, gij het op Sheryl gelegen’. OK, even bijpraten. Een blended malt is een blend van meerdere single malt whisky’s, ook weleens een pure malt of een vatted malt genoemd. Dus, nee, Sheryll heeft hier niets mee te maken. Wel hebben de gebruikte malts op sherryvaten gelegen. Ja, dus. Welke malts ? Tamdhu, Glengoyne en Glendronach. Richard ‘The nose’ Paterson – master blender van White & MacKay- heeft in opdracht van Alex Nicol (Spencerfield Spirit Company) met Sheep Dip (blended malt) en Pig’s Nose (blend) al eerdere hoogstandjes gecomponeerd. De namen van de verschillende whisky’s verwijzen naar Schots vakmanschap. Deze keer naar de mensen die de in de 17^e eeuw golfballen maakten van gekookte veren en nat leder. Deze golfballen werden featheries genoemd.

Johnnie Walker Green Label

De JW range is wereldberoemd, ofschoon de faam van de Green Label minder groot is. Toch een kunststukje van 6 malt whisky’s: Coal Ila en Talisker 10 voeren de boventoon. Daarna Cragganmore en Linkwood en tenslotte Glen Elgin en Dalwhinnie. De Green Label doet niet onder voor The Feathery volgens mijn proefteam. Hij misstaat zeker niet in mijn line-up en is bij mijn gasten gewild.

Dalmore Valour

40% abv, 100cl retail, Indian ownership en beroemd om zijn hertengewei. Interessant is dat deze expressie een lange weg heeft afgelegd. Eerst op 2 ex-bourbon barrels gelagerd, toen op 30 jaar oude Matusalem Oloroso sherry vaten van niemand minder dan Gonzales Byass uit het Spaanse Jerez de la Frontera en tenslotte nagerijpt op portvaten uit het prachtige Portugese Duoro gebied.

Japanse inmenging

Mijn cadeautje van vanavond voor het elftal is een Ben Nevis 10 y.o. (46% abv). Een whisky die zo onderschat wordt, dat ik hem moet schenken. In 1989 is de distilleerderij van de ondergang gered door niemand minder dan Takeshi Taketsuru, de zoon van Masataka Taketsuru. Tien jaar na het overlijden van zijn beroemde vader blaast Takeshi met zijn Nikka Whisky Distilling Company Ltd. de distilleerderij naast de hoogste berg van Schotland weer nieuw leven in. Het elftal speculeert even na over een reisje naar Schotland, maar besluit dan om in ieder geval een proeverij te organiseren met Japanse whisky’s. Goed idee.