Een MBO opleiding waar jongeren in geuren en kleuren college krijgen over alle ins & outs van whisky ? Ja, in Tilburg gebeurt dit. 

Verschenen in Whisky Passion no 4, 2018

Foto’s: Teis Albers en Joris Stelt

Breedlachend komt de 2 meter lange Sjef Hoevenaars aangebeend door de lobby van De Rooi Pannen te Tilburg. The place to be voor ongeveer 5000 VMBO- en MBO-studenten voor de opleidingen horeca, handel, toerisme, vormgeving, marketing & evenementen. De werkplek van Sjef Hoevenaars ligt al bijna 20  jaar op deze middelbare horeca opleiding. Hier is ook zijn whiskypassie geboren.

Whiskyshow

Sjef vertelt. Van zelfstandig werkend kok bij Cas Spijkers in Oisterwijk tot chefkok in het nieuwe Sonesta Hotel op Aruba. Daarna de Holland-Amerika Lijn, gevolgd door een avontuur op de Rijncruisevaart van Amsterdam naar Basel. Uiteindelijk van het Holland Casino naar de hectiek van het lesgeven op De Rooi Pannen in Tilburg. ‘Ik ben trots op deze instelling; hier kan zoveel’, zegt Sjef. Ik bekijk samen met hem de video die hij heeft laten maken van de laatste whiskyproeverij die hij heeft gegeven op de horecaopleiding. ‘Niet te filmen’, hoor ik mezelf denken. De camera pent van links naar rechts over tafels met zo’n slordige 300 flessen whisky, enkele  whiskyvaten, een geurenbox, smaakstoffen, whiskyposters, turfblokken, boeken, notitieblokjes en een collegezaal vol met MBOers. Een duizelingwekkende hoeveelheid materiaal dat Sjef’s verhaal beeldend ondersteunt. En alles uit zijn eigen gigantische verzameling. Daarnaast spelen twee grote monitoren verschillende whiskyverhalen in bewegende beelden af.  In het midden staat een trotse gastheer in Schots geblokt gilet. Bijbehorende hapjes zijn door een collega verzorgd. Ook hebben zijn studenten meegeholpen met het opbouwen van dit geweldige whiskycircus van enkele dagen. Het is tot in de puntjes verzorgd.

 Alcohol op school ?

‘Nooit enig probleem mee gehad’, zegt Sjef. ‘We moeten erg goed uitkijken dus laten we studenten onder de 18 niet proeven; ruiken mag wel. Ik laat dan een aantal glaasjes new make spirit rondgaan en daarna deel ik wat whisky uit om hen het karakter te laten ervaren. Als ik in een college ‘gedistilleerd’ laat rondgaan, zijn er enkele collega’s in de zaal die mee opletten. Dit moet ook. Wij kunnen als opleiding hier niet de fout ingaan’. Sjef onderbouwt altijd zijn geur- en smaakverhaal. ‘Wat denk je te ruiken ? Kun je benoemen wat je ruikt ? Kijk eens naar de kaart met geur- en smaakcirkel die voor je ligt: is wat je ruikt rokerig, fruitig of doordringend ? Vertel eens in je eigen woorden wat je ruikt’

Aanschouwend onderwijs

In de catacomben van het voormalige klein seminarie aan de Dr. Ahausstraat te Tilburg is een wijnleslokaal ingericht. Ik loop langs een prachtige kwispedoor, een gigantische kurkenzetter, een originele eikenhouten pupitre, wijnen uit China, eigen wijnen (van eigen ‘De Rooi Pannen’ wijnranken) en cognacvaten. Kortom, alles wat de instructeurs op De Rooi Pannen kunnen gebruiken om aanschouwend onderwijs te geven. De met gemetselde bogen gesierde kelderruimtes zijn naar de laatste maatstaven ingericht. Hier geeft Sjef aan kleinere groepen studenten zijn lessen, waaronder ‘vaktheorie restaurant’ (wijnleer, versterkte wijn en gedistilleerd).

Een whiskyvlek die uitloopt

De rondleiding voert ons langs de 19 hotelkamers in het voormalige kloostergedeelte, de moderne keukens, de 5 restaurants, de collegezaal en de leslokalen. Op het enorme terrein is ook nog een heuse supermarkt en de hotelkamers zijn echt te boeken; alles wordt gerund door studenten en altijd met de intentie om te leren. Tussendoor vertelt Sjef honderduit over zijn whiskypassie die grote vormen heeft aangenomen. Geen naam in de whiskywereld of Sjef heeft zijn handtekening en/of foto. In een klein notitieboekje noteert Sjef zijn aankopen. ‘Wat vindt u de lekkerste whisky, meneer ?’, vraagt een student aan onze whisky lunatic, zoals velen hem noemen. ‘Dat is de whisky die jij voor mij betaalt’, zegt Sjef getapt terug. Van zijn favoriete Highland Park is er geen fles veilig geweest onder de 40 jaar oud. De meeste distilleerderijen hebben de vriendelijke Brabander op hun terrein gehad. ‘Ik wil een whiskyvlek zijn die uitloopt’ lacht mijn gastheer.

Uisge Tarbh

Van zijn whiskygenootschap Uisge Tarbh is hij voorzitter, secretaris en enig lid. In die hoedanigheid heeft Sjef een prachtig overzicht samengesteld voor eenieder die zich wil verdiepen in het product whisky. Achter zijn bureau staat een whiskybarrel met daarnaast een bijna lege fles Highland Park 25 jaar oud. Zijn laatste activiteit is geweest het samenstellen van een blended  malt genaamd ‘Cuir tro cheile’ (vertaald: ‘alles door elkaar’) bestaande uit zowaar 51 single malts, alle nauwkeurig genoteerd. Glenfarclas en Highland Park hebben zijn hart gestolen. Zo’n 2 a 300 van Sjef’s speciale whisky’s staan ook in een powerpoint en allemaal krijgen ze een gepassioneerd verhaal mee. Zo ook de dame die hem bij Clynelish vroeg ‘Of meneer een Brora wilde proeven’. Sjef schrok van de veronderstelling dat een andere optie überhaupt zou bestaan en had zijn antwoord pats-boem klaar: ‘Mevrouw, dit is aan een blinde vragen of hij weer wil zien’.

Whiskycertificaat

Humor, afwisseling en vakkennis zijn de drie ingrediënten die onze charmante docent koken telkens inzet wanneer hij zijn studenten onderwijst. Graag zou ik nog een whiskycertificaat maken dat wordt uitgereikt aan die studenten die zich onderscheiden hebben van de anderen qua whiskykennis. Gewoon om ze te stimuleren’. Terwijl Sjef mij gepassioneerd meeneemt door zijn belevenissen merkt hij niet dat er enkele oud-studenten in de deuropening staan mee te luisteren. Met een grijnsende blik van herkenning hoor ik  een van hen fluisteren : ‘Ja, zo ging het toen ook, meneer Hoevenaars’.