Whiskyliefhebber Herman Peek beschrijft voor Malts, Moods & Moments de proeverij die hij aan huis gaf voor zijn familie.

Een emotionele proefnotitie vanuit een virtueel Islay

Een middagje Bierbrouwerij De Koningshoeven zat er dit jaar niet in vanwege Corona. Geen La Trappe proeverij dit keer maar een rondje whisky’s van Islay.  Een redelijk alternatief,  toch?

Finlaggan Olde Reserve, 40 % abv, 25-30 ppm

Met de licht rokerige, nootmuskaatachtige  Finlaggan Olde Reserve  van 40% van de onafhankelijke bottelaar The Vintage Malt Whisky Company trappen we af. De company is opgericht in 1992 door Brian Cook,  die als doel gesteld had om ’s werelds beste whisky’s te produceren en bereikbaar te maken voor ook de kleinere en onafhankelijke wijn- en spiritimporteurs. Naast de Finlaggan whisky’s hebben ze The Ileach, Islay Storm en Glenalmond in hun portfolio.  Van welke distilleerderijen de whisky voor hun producten afkomstig zijn, en dus ook op welke vaten deze gelegen hebben,  is een van de grootst bewaarde geheimen in de whiskywereld. Echte kenners weten ze te determineren. Van Finlaggan wordt gezegd dat de whisky afkomstig is van of Lagavulin of van Caol Ila. Momenteel is The Vintage Whisky Company een van de grootste bottelaars ter wereld met een productie van meer dan 10.000.000 flessen per jaar.

Bowmore 12 yo, 40% abv, 25 ppm

Na deze licht rokerige Finlaggan gaan we een klein stukje lager in de turf naar de  fruitige, iets zoetere  Bowmore 12 years afkomstig van de Bowmore distilleerderij, de oudste van Islay en opgericht 1779 door David Simpson.  Deze Bowmore 12 years heeft ook een percentage van 40% en heeft gelegen op ex-bourbonvaten.  De distilleerderij is gedurende de 19^e eeuw diverse keren van eigenaar gewisseld. Sinds 1892 kwam de distilleerderij in handen van de Bowmore Distillery Company Ltd. In 1989 kwam ze in handen van Suntory,  nu de grote Beam Suntory.  Het water voor hun whisky wordt nog steeds getapt uit het riviertje de Laggan, dat langs Bowmore stroomt.  De distilleerderij produceert ongeveer 2.000.000 liter alcohol per jaar. Ongeveer 30% van de benodigde malt wordt nog op eigen vloeren gemout.

Bunnahabhain An Cladach, 50% abv, niet-geturfd.

We verlaten de turf even voor de romige, nootachtige Bunnahabhain An Cladach van de Bunnahabhain distilleerderij. Bunnahabhain betekent riviermond en An Cladach  aan de kust.  De An Cladach heeft een percentage van 50% en heeft gelegen op ex-bourbon en ex-sherryvaten. Bunnahabhain werd opgericht in 1881 door William Robertson, samen met de gebroeders William and James Greenless. Van de totale productie van de distilleerderij is 40% geturfde whisky.  In 1982 werd de distilleerderij gesloten om vervolgens in 1984 weer opgestart te worden. Momenteel is Bunnahabhain in handen van het Zuid-Afrikaanse Distell International Ltd.  De afgelopen jaren is de distilleerderij flink gerenoveerd en heeft men o.a. een compleet nieuw bezoekerscentrum gerealiseerd in een van de oudere gebouwen direct aan de oude aanlegsteiger. Bunnahabhain produceert ca. 3.200.000 liter alcohol per jaar

Kilchoman Machir Bay, 46% abv, 50 ppm

Vervolgens gaan we weer omhoog met de turf. Na de Bunnahabnhain is de citrusachtige, sweet peated Kilchoman Machir Bay aan de beurt, met een alcoholpercentage van 46%. Ook gelegen op ex-bourbon en ex-sherryvaten. De Kilchoman distilleerderij is opgericht in 2005 door Anthony Wills en was daarmee na 124 jaar de eerste nieuwe en de 9e distilleerderij op Islay.  Gelegen aan de westkant van het eiland en oorspronkelijk gevestigd in een oude boerderij. De Kilchoman Machir Bay is vernoemd naar de dichtbij gelegen baai aan de Atlantische kust van Islay. Kilchoman heeft als doel 100% Islay te zijn. De grondstoffen water, gerst en gist komen van het eiland zelf. Het mouten gebeurt compleet in eigen huis met daarbij ook het fermentatie- en het distillatieproces. En zelfs de botteling gebeurt onder eigen dak. Alleen de productie van de flessen doen ze niet zelf. Vanaf het begin heeft Kilchoman de wind in de zeilen en groeit de productie en is de distilleerderij continu aan het uitbreiden. Momenteel is de productie 480.000 liter alcohol per jaar. Men hoopt dat binnen afzienbare tijd te verdubbelen.

Laproaigh Quarter Cask, 48% abv, 45 ppm

Nog een tandje erbij bij de turf met de ziltige, zoethoutachtige Laproaigh Quarter Cask van de Laproaigh distilleerderij met een alcoholpercentage van 48% en gelegen op ex-bourbonvaten en vervolgens op kleinere Quarter Casks.  Daardoor heeft deze whisky veel meer contact gehad met hout waardoor de karakteristieke smaak van deze Laproaigh ontstaat. Laphroaigh is opgericht in 1815 door Alexander en Donald Johnson en is, samen met Bowmore een van de grotere distilleerderijen van Islay van en gelegen aan de zuidkust van het eiland met een productie van 3.300.000 liter alcohol per jaar. De distilleerderij bleef tot 1954 in handen van de familie van de oprichters en van 1954 tot 1972 was de befaamde Bessie Williamsons eigenares en manager Laproaigh.  Nu is Beam Suntory de eigenaar. Iedereen die een fles Laproaigh koopt heeft het recht hebt om lid te worden van de vriendenclub van Laproaigh en kan als lid van deze club eigenaar kunt worden “1 square foot of a plot of land” van Laproaigh. Dit is een van de marketingstrategieën van Laproaigh.

Ardbeg An Oa, 46.6 % abv, > 50 ppm

Op naar het einde van ons rondje Islay met de Ardbeg An Oa van de Ardbeg distilleerderij, een flinke rookbom met een extra lange afdronk en een alcoholpercentage van 46,6%. Deze uitgave heeft ook weer gelegen op ex-bourbon en ex-sherryvaten. De vaten zijn van Pedro Ximenez en zijn extra gebrand. Het is dus niet verwonderlijk waar de zeer krachtige rooksmaak vandaan komt. Ardberg is opgericht in 1794 opgericht door Alexander Stewart en ligt vlakbij de Laproaigh en Lagavulin distilleerderijen ook aan de zuidkust van Islay. In de loop van de tijd is de distilleerderij een aantal keren gesloten en weer opnieuw opgestart. De laatste sluiting vond plaats in 1981 waarna in 1989 de heropening tot stand kwam.  De namen van de special editions van de Ardbeg whisky’s verwijzen naar topografische namen op de eilanden Islay en Jura. De bekendste zijn Uigeadail, een meertje dat de oorspronkelijke waterbron was voor de distilleerderij. Ook Corryvreckan, genoemd naar de draaikolk in de Atlantische Oceaan net ten Noorden van het eiland Jura waarin schrijver George Orwell bijna verdronken is. An Oa verwijst naar een schiereilandje aan de Zuidwest kant van Islay waarop een monument is geplaatst ter nagedachtenis aan Amerikaanse militairen die tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn omgekomen bij scheepsrampen vlak aan de kust.  De Ardbeg distilleerderij produceert ca 2.400.000 liter per jaar en bouwt momenteel een nieuw distillery house. Naast deelname aan het jaarlijkse Islay- whisky festival in mei op Islay organiseert Ardbeg  jaarlijks een eigen speciale dag, de Ardbeg Day in de maand juni.

Smaken verschillen, waar de een juist de turf waardeert, is dat voor de ander juist niet het geval. Het blijkt dat de Bunnahabhain An Cladach bij de meerderheid op nummer 1 of 2 stond, terwijl  de rookbom Ardbeg An Oa bij de liefhebber(s) wel hógere scores had dan de Bunnahabhain.

Maakt niets uit, het was reuze gezellig en na dit familie-uitstapje naar Islay zijn we  lekker uit gaan eten in de stad.  Het werd later dan van tevoren gedacht………