Waar het rapport van The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) even op zich liet wachten, is op vele plaatsen in de wereld het besef al lang doorgedrongen dat er resolute stappen gezet moesten worden. Grote spelers als Diageo proberen nu ook een handelingsperspectief te bieden door na te denken over wat te doen met de vele turfgronden die dragers zijn van grote hoeveelheden koolstof. Brian Palmer, editor van de Ileach ziet het gebeuren…

Reserves

In een eerder gepubliceerd verhaal in de Ileach (‘Smoke gets in your eyes’ , juli 2020) werd de populariteit van de Islay single malts toegedicht aan hun geturfde rokerigheid (ofschoon verschillende drams erg licht geturfd zijn). Het zouden juist die karakteristieken zijn die deze whisky’s zo uniek maken. Daarom is turf zo onlosmakelijk verbonden met vele Islay drams. Maar hoe lang kan dit zo doorgaan? Afhankelijk van wie je spreekt, heeft Islay genoeg turf-reserves voor de komende 5000 jaar. Dit ook gezien de huidige turfstekingen waar de distilleerderijen de grootste verbruikers van zijn. Turf groeit 1 mm per jaar, dus – zo schreef auteur Andrew Jefford in zijn ‘Peat, Smoke and Spirit’ in 2004 – ondanks deze herstelcapaciteit van turf “kan de mate waarin het steken plaatsvindt niet duurzaam genoemd worden”.     

This new item was translated by Leg before Wicket with kind permission of Brian Palmer, editor of the Ileach. Issue 48_20 / 17 juli 2021

Afname

Het wereldwijde verhaal echter komt dicht tegen de duurzaamheidsfactor aan met 100 miljoen kubieke meter toename per jaar. Dit houdt min of meer gelijke tred met het onttrekken van turf aan de aarde. Over de afgelopen tientallen jaren zien we een afname van het gebruik van turf, hoofdzakelijk doordat (privé)kachels minder met turf worden gestookt en de voorkeur steeds vaker wordt gegeven aan centrale verwarming. Sommige Islay Estates huren geen turfgronden meer op het eiland, ofschoon Laggan Estate er nog steeds 16 verhuurt op jaarbasis.  “[…] grondverhuur is redelijk stabiel gebleven de afgelopen 20 jaar. Ofschoon een aantal oude huurders vertrokken zijn, zijn er ook weer een aantal nieuwe bijgekomen. Maar het is niet het niveau van weleer”.  

Peatland Action Project

De Britse regering heeft onlangs het verbod van de verkoop van turf aan volkstuinbezitters en andere hobby-tuinierders afgekondigd vanaf 2024. De Schotse regering lijkt dit voorbeeld te gaan volgen. Dit besluit van de Schotten is wellicht ingegeven door Holyrood’s beslissing afgelopen jaar om 20 miljoen Britse ponden te investeren in het herstellen van turfgronden en nog eens 250 miljoen voor de komende 10 jaar. Het is echter een raadsel en wellicht wat controversieel dat het overheidsorgaan dat verantwoordelijk is – NatureScot, voormalige Scottish Natural Heritage – tevens toezicht houdt op deze investering middels een Peatland Action Project.

Tegenstrijdige belangen

Er volgde wat onenigheid. Er was een wens van Scottish Malt Distillers Ltd (het hedendaagse Diageo) om in 1985 turf af te graven bij Duich Moss (het latere Castlehill) dat in bezit was van NatureScot. Het toenmalige Scottish Natural Heritage kocht meerdere stukken grond om andere percelen met het label ‘kwetsbaar natuurgebied’ te beschermen. Toch werd er in 1989 voortvarend turf gestoken omdat dit contractueel zo was vastgelegd: ‘until the peat is exhausted’; geen einddatum dus. De gedachte ‘tegenstrijdige belangen’ komt direct naar boven.

Minderheidsaandeel

Een woordvoerder van Diageo werd geciteerd op de website van The Ferret [LBW: een platform voor onderzoeksjournalistiek], “de whisky industrie is maar verantwoordelijk voor 1% van alle turf die gestoken wordt in Schotland. Dit in vergelijking met 90% die de tuinbouwsector voor haar rekening neemt. Auteur Andrew Jefford onderschrijft dit in zijn Peat Smoke and Spirit: ‘het gebruik van turf bij de productie van whisky is nagenoeg te verwaarlozen’.  Echter, de discussie wordt aardig vertroebeld nu we weten dat noch het Britse, noch het Schotse parlement enig idee heeft hoeveel turf er jaarlijks verdwijnt en commercieel wordt verkocht. Dit betekent dat de cijfers die de betrokken partijen op tafel leggen wel eens niet accuraat zouden kunnen zijn.  

Herstelacties

In 2016 heeft Diageo de RSPB (Royal Society for the Protection of Birds) ondersteunt met een investering van 60.000 Britse ponden om een project van 280 hectare turfgronden op Islay te herstellen. RSPB’s David Wood: De donatie van Diageo is gebruikt om projecten te ondersteunen die ten doel hebben turfgronden van de RSPB te herstellen bij The Oa en Loch Gruinart. Terreinen op The OA (Glen Astle) en Loch Gruinart (Strath Mòr) zijn reeds aangepakt. Het werk houdt onder andere in het plannen van de herstelwerkzaamheden, het eigenlijke fysieke werk en het monitoren van de werkzaamheden achteraf. In het verleden zouden deze gronden drooggelegd zijn om er vee op te laten grazen en andere delen zouden gebruikt worden voor het steken van turf door de plaatselijke bevolking voor eigen gebruik.

Deel 2 en 3 van ‘For peat’s sake!’ volgen ….