Ik ben benieuwd naar de totstandkoming van de vele whiskyfoto’s die her en der geplaatst worden. De aanleiding hiervoor was de foto van whisky- en jenevermaker Patrick van Zuidam, waar hij zittend op een whiskyvat met whiskyfles en -glas in de hand ontspannen in de camera kijkt. Whiskybladen in zowel binnen- als buitenland hebben de foto reeds gepubliceerd, soms bij een verhaal soms op de cover. Wat is het geheim achter deze en andere foto’s? Welke rol heeft CGI hierbij? Ik reis virtueel af naar Bergen op Zoom om te spreken met digital artist Nick Franken.

Verschenen in Whisky Passion nummer 3, 2021

Mijn hoofd loopt over met gestileerde fotobeelden van Nick’s website. Ik noteer ter voorbereiding ‘beelden op het snijvlak van spontaniteit en geregisseerde composities’, ‘totaalfotografie’ en ‘scenes met mensen van vlees en bloed’.

Klik

We besluiten ons eerste gesprek via videobellen te realiseren. De Bergse fotograaf Nick Franken werkt vanuit huis. Zijn zolderetage is zijn kantoor. Waar ik een giga donkere kamer had verwacht is een medium sized kantoor. Ik krijg een lesje fotografie. “Het belangrijkste achter het succes van een goede portretfoto is de klik die de fotograaf moet hebben met zijn onderwerp. Zonder klik geen foto, althans zo werkt het voor mij”, vertelt Nick wanneer we komen te spreken over het voortraject van een opname. “Patrick van Zuidam vertelde graag over zijn werk als distillateur, over zijn bedrijf en de hobbels die hij door de jaren is tegengekomen. De reden dat ik mensen de oren van het hoofd vraag, is dat ik vertrouwen wil winnen om hen te laten weten dat ze bij mij in goede handen zijn”.

‘Beter een fotograaf met goede sociale skills en een iPhone, dan een stugge fotograaf met een peperdure camera’

Setting

Zuidam Distillers in Baarle-Nassau kan zich qua ambiance niet meten met de vele schotse distilleerderijen. Hier geen stenen opslag waar de schimmel al 200 jaar op de muren zit, geen distillery cat die noodzakelijkerwijs het ongedierte te pakken neemt en geen kruip-door-sluip door langs moutvloeren, vergistings- en distilleerruimtes. Nee, alles bij Zuidam heeft een zakelijke, propere en goed georganiseerde uitstraling. “Het was makkelijk werken met Patrick. Hij kwam met een whiskyvat aanzetten en ik sleepte er wat juten zakken bij voor de achtergrond. Kortom, je bent samen op zoek naar de juiste sfeer. Dan volgen de eerste foto’s. Een mapje met gel-kleurfilters om voor de lampen te plakken gebruik ik om de foto’s wat zachter te maken en ze de juiste kleursfeer mee te geven. De rest doe ik op mijn computer”.

• 

• 

Whiskykleur

In huize Franken zie ik geen donkere kamer met ontwikkelbakken met chemicaliën en geen waslijnen met drogende foto’s. “Nee, dit is digitale fotografie. Ik werk hiermee preciezer en minder rauw. Digitale foto’s zijn ‘dood’ en hebben geen ziel, alles is plat en computer geïnterpoleerd. De ziel ontstaat tijdens de post-processing (nabewerking). Voor het fotograferen van whiskyflessen voor productiefolders kom ik al helemaal het huis niet uit”. Het enige waar Nick de originele fles voor gebruikt is als referentie bij de kleurbepaling. Wanneer deze referentiefoto eenmaal in het programma zit, doet de computer het werk; renderen heet dat. Nick’s CGI-programma (computer generated imagery) berekent alles.

CGI

Als voorbeeld van renderen in CGI gebruikt Nick een door hemzelf getekende fles. Ik kijk mee in zijn programma terwijl zijn cursor van links naar rechts door het beeld schiet. Er verschijnt een molensteen met daarop de fles. “De rest er omheen fotografeer ik op de oude manier en voeg ik later in. Daar zie je helemaal niets van.” Nick bepaalt met filtersen maskers in CGI eerst de helderheid van het glas. Dan wordt een noise-filter geactiveerd om de fles realistisch te maken. Hiermee wordt krasjes, bobbeltjes, verspringingen en vetvlekken aan het glas toegevoegd. Om het meer realistisch te maken voeg je deze imperfecties er juist aan toe. “Waar in de fotografie alle imperfecties worden geretoucheerd, voeg ik ze juist toe om het beeld zo realistisch mogelijk te maken”.

• 

• 

Nodes

Nick vervolgt zijn cgi-college. “In dit screenshot zie je dat ik het glasmateriaal van een Millstone whiskyfles heb toegevoegd. Je ziet hier nodes die met elkaar verbonden zijn. Het node systeem is in de digitale wereld een systeem om verschillende eigenschappen met elkaar te verbinden. Photoshop werkt in lagen, het node system lijkt hierop maar is veel flexibeler. Met reflection bepaal ik de reflectie van het glas. Met het eerder genoemde noise filter creëer ik een textuur die lijkt op vetvlekken en vegen. Hierdoor krijg je een oneffenheid in de reflectie waardoor het lijkt of de fles niet 100% schoon is. Ook zie je een bump map. De bump zorgt ervoor dat er getailleerde structuur ontstaat in de fles, glas is namelijk nooit helemaal glas en zeker een fles niet. 

Met het roughness colours -filterwordt de textuur bepaalt tussen ruw en glad. “Ook heb ik een virtuele omgeving toegevoegd met een achtergrond-aanlichting. Op deze manier ben ik mijn fles aan het opbouwen. Ik voeg eigenschappen toe op basis van mijn eerdere referentiefoto van de Millstone Peated American Oak”. De foto van Patrick van Zuidam-op-het-vat is op deze manier ook al door enkele buitenlandse whiskybladen onder handen genomen.

Dodge & burn

Ik kijk mee hoe mijn gastheer vervolgens verder gaat. Nick laadt een andere foto van een fles in de computer en het lichter en donkerder maken van onderdelen is de eerste stap, dodge en burn. “Iedere fotograaf kent dit vast ook nog wel van het werken in de bekende doka”. Dan worden de verfijningen gemaakt: micro dodge en burn. Met het retouche process bewerkt Nick de overbodige krasjes, oneffenheden en stofjes. Dan als afsluiting wordt de color-grading ingeschakeld:sfeer aanbrengen door kleur toe te voegen. “Hier is voor een deel de warme sfeer in het eindresultaat bij veel foto’s aan te danken”. 

Synergie

“Het is gelukt om in de foto Patrick zelfvertrouwen te laten uitstralen en tevens passie voor zijn whisky”. Het licht, de achtergrond en de verdere mis-en-scene is helemaal in balans met het onderwerp. Dat is exact waarom de foto mij blijft intrigeren: een perfecte synergie tussen fotograaf en object. Ik kan niet wachten op het werk dat digital artist Nick Franken in de toekomst zal uitbrengen.