Een Zuidafrikaanse ijsbreker is op 5 februari op pad gegaan om de Endurance, het schip van Sir Ernest Henry Shackleton, te zoeken. Het schip zonk in 1915 voor de kust van Antarctica toen het door pakijs in elkaar werd geduwd.     

De bekende poolexpeditie Endurance, de Imperial Trans-Antarctic Expedition uit de periode 1914 en 1917, bedoeld om een eerste landoversteek van de Zuidpool te realiseren, viel ten prooi aan de Weddellzee.  Net ten oosten van het Larsenijsplateau op het Antarctische schiereiland kwam het schip 10 maanden lang knel te zitten in zeeijs voordat het werd verpletterd door ijsplaten en 3000 meter naar de bodem zonk. 

De bemanning ontsnapte door op het ijs te bivakkeren totdat het ijs scheurde. Dat was het moment dat ze reddingsboten te water lieten om richting Elephant Island en Zuid Georgia te gaan, een Britse kolonie die 1400 kilometer ten oosten van de Falklandeilanden ligt.

De Zuidafrikaanse ijsbreker de SA Agulhas II vertrok (track) vanuit Kaapstad op zaterdagochtend met een 46-koppige bemanning en een expeditie team van 64 personen. De Endurance 22-expeditie zal 35 tot 45 dagen duren waarbij de ijsbreker door zwaar ijs moet navigeren en barre temperaturen moet doorstaan. Het team hoopt het wrak te vinden met behulp van de nieuwste technologie en twee onderwaterdrones.

De reis zal echter niet eenvoudig zijn. De Engels-Ierse ontdekkingsreiziger zelf omschreef de plek waar het schip gezonken is als ‘het ergste deel van de heftigste zee in de wereld’. De 44 meter lange Endurance zonk in de Weddellzee. De draaikolkachtige stroming van deze zee bestaat uit dik zeeijs dat zelfs moderne ijsbrekers in de problemen kan brengen. Het staat bekend als een van de moeilijkst te navigeren zeeën.  

Shackleton’s poging om de Zuidpool over te steken is een heldenverhaal over moed en overleving tegen beter weten in. De Endurance zat gevangen in het ijs net buiten de kust van Caird en dobberde zo maanden rond voordat het door het pakijs werd verpletterd en zonk. De bemanning overleefde maanden op het drijfijs. Voedsel werd schaars en de expeditiehonden werden als eerste opgegeten. Uiteindelijk was men in staat om het onbewoonde Elephant Island te bereiken waar men zich in leven hield met penguin- en zeehondenvlees. Op enig moment besloot Shackleton met vijf anderen in een walvisboot richting George Island te vertrekken waarna hij er in slaagde om de overige 28-koppige bemanning levend op te halen.  

‘We hopen dat we met ons team recht kunnen doen aan dit prachtige hoofdstuk in de geschiedenis de vele poolexpedities’, zegt Endurance22 directeur Mensun Bound.

Als het wrak gevonden wordt, zal het onaangeraakt blijven en zal er enkel een real time 3D scan gemaakt worden. Ondanks het optimisme is het niet zeker dat het 110 jaar oude schip gevonden zal worden. ‘Het blijft een van de moeilijkste uitdagingen’, vertelt toonaangevend scheepswrakdeskundige David Mearns. ‘Het kan bijna niet moeilijker gezien de ijscondities’.

Op een eerdere expeditie (de Nimrod Expeditie 1907-1909) die ontdekkingsreiziger Ernest Shackleton ondernam, werden 25 dozen The Mackinlay's Rare Old Highland Malts aan boord gezet 'to keep the crew in good spirits. Maar enkele dozen zijn in 2007 onder Shackleton's hut in basiskamp Camp Royd teruggevonden. Aan master blender Richard Paterson viel de eer te beurt om een kopie van deze whisky te realiseren.