(Panama deel 2)

A pirate of the Caribbean

De in Bermuda shorts gehulde kapitein Steven Jourdain is een ware verschijning. ‘Welcome on board’, roept hij breedlachend, terwijl hij mijn hand pakt om de veilige stap mogelijk te maken op zijn deinende Valpar. Aan zijn outrageous accent te horen heeft Steven zijn roots in Frankrijk liggen. Voor mij staat een tanige, gebruinde man met ondeugende oogjes en een innemende lach. Na wat langer kijken, merk ik zijn blauwgelakte teennagels op, zijn gouden oorbel, een ongeschoren markante kop, haargroei all over en een rij zwartgerookte voortanden. Hier moeten Johnny Depp en Keith Richards hun inspiratie vandaan gehaald hebben.

Kuna Yala

Drie nachten hebben we geboekt. Dat betekent drie dagen zeilen door de San Blas archipel met z’n 365 eilanden, verspreid over een lengte van 230 kilometer tot de Colombiaanse grens. We bevinden ons in Kuna Yala, het gebied van de Kuna-indianen, ook wel bekend onder de naam San Blas. De inheemse bevolking kent een behoorlijke onafhankelijkheid. Een heuse paspoortcontrole bij een militaire post eerder op de dag en $10 visakosten p.p. leveren ons een gestempeld reisdocument (‘onmaked dummad’) op van het ‘Congreso General Kuna‘ . Een teken dat ze het serieus aanpakken. Met een eigen vlag en een eigen dialect, het Dulegaya, markeren ze hun hard bevochten autonomie en oorspronkelijkheid. Zo’n zestig dorpeilanden verspreid over de lange kustlijn geven de broodnodige vastigheid voor hun opgroeiende kinderen.

Sea food

De zon brandt al aardig om negen uur in de ochtend wanneer ik de aanvechting om even languit te gaan op het grote trampolinenet aan de voorkant van onze huurboot niet kan onderdrukken. Ik zie nog even de groene palmbomen van Chichime Island (Wichudup in Kunadialect). Met twee onherkenbare, vuurrode benen word ik wakker. Het kettinggeratel betekent dat het anker valt. We zijn voor anker gegaan bij Bird island (Banedup). ‘You lunch ?’ hoor ik iemand vragen. Het is Sergio, de vers aangemonsterde matroos op de Valpar. Van slapen krijg je trek, dus schuif ik aan op het achterdek waar de tafel al in gereedheid is gebracht door Lisette, de nieuwe Colombiaanse vriendin van onze kapitein. Iets

wat zich in geur deze ochtend al aangekondigde wordt bewaarheid: octopussalade. Daarbij komt ook de verse krab die vanochtend nog achter de boot bungelde. Aan bakboord zie ik enkele andere zeevrienden meezwemmen in een leefnet: vijf giga lobsters. ‘All fresh and still alive; for dinner’, zegt Steven. Ik kan niet wachten. Onze piraat blijkt een uitstekende kok te zijn die met weinig veel kan maken. Ook aan versnaperingen geen gebrek: Ron Abuelo Anêjo (rum), Balboa bier, witte- en rode wijn, Coca Cola, koffie, thee en water.

Mola

Met zijn lengte van 13.25 meter en breedte van meer dan 6,5 meter geeft de catamaran, een in Frankrijk gebouwde Nautitech 435 PRO, genoeg ruimte aan een flink gezelschap, ook op het achterdek. Na de lunch kruipt een Kunafamilie aan boord om hun spulletjes aan te prijzen. De Kunavrouwen staan bekend om hun huisvlijt, hun kleurige kleding, hun kralenkettingen en hun borduurwerk (Mola). Drie emmers worden op tafel uitgespreid. Steven weet ze na een kwartiertje met enige vriendelijkheid van de boot te krijgen. Hij zeilt al vanaf zijn achtiende, chartert al vijf jaar tussen de Kuna’s, spreekt hun dialect redelijk en kan ook met zijn Spaans hier goed uit de voeten. ‘De Kuna’s zijn een uitzonderlijk volk. Wanneer je hun tradities en gewoontes respecteert, kun je je geen beter volk wensen. Ze zijn behulpzaam, vriendelijk en geweldloos. Dat laatste komt waarschijnlijk omdat het politieke klimaat in Kuna Yala al jaren stabiel is’, zegt Steven terwijl hij de Kuna’s uitzwaait.

Rozen, rum en rode wijn

De dagen op onze catamaran brengen we door met zonnen, zwemmen, zeilen, snorkelen, slapen, schrijven, lezen en nachtelijke bordspelletjes. We zetten ons iedere dag steevast in de vakantiemodus met deet, sun block, korte broek, zonnebril en slippers. De tweede dag zeilen we naar Isladup (Star island). De kapitein is zorgzaam voor zijn liefje. Vanochtend bracht hij haar met de dinghy naar het bounty-eiland. Dat, tezamen met haar outfitje met rozenmotief bracht mij aan het neuriën.

Rozen, rumbonen en rode wijn 1)
Dat moest eigenlijk ruim voldoende zijn
Om jou te brengen tot de volmaakte extase
Hier in deze oase
van zand en zee en zonlicht

‘s Middags kondigt Sergio aan dat we op het eiland gaan lunchen. ’Makes a change’, lacht Steven. Inderdaad. Borden, bestek, koelbox, tafelkleed, glazen en lunch worden in de dinghy geladen. Vanaf de boot kan ik de bedrijvigheid op het eiland zien: tafels worden aan elkaar geschoven, de waslijn van de Kunafamilie wordt volgehangen met Mola’s en het zandstrand wordt aangeharkt. Klaar voor ontvangst van de gasten. De middag verloopt verder in een ongelofelijke ambiance. Dit is Genieten met een hoofdletter. Met enkele Mola’s rijker breken we ons lunchkamp op en varen terug naar de Valpar.

We hijsen ’s middags de zeilen om een aardige afstand af te leggen naar Nalulega, een van de zestig dorpeilanden. Op zijn computernavigatie heeft Steven de route al bepaald en dat is de koers die ik moet aanhouden. We zeilen naar het zuidwesten, richting El Porvenir, het hoofdeiland van de San Blas. Dat is ook de plaats waar we donderdag weer van boord gaan. De catamaran is met 7 knopen aan de wind soepel te varen en het lukt mij om honderd meter van de aanlegsteiger van Nalulega uit te komen.

Ito Bolando

‘s Avonds vinden Steven en Serge in mij een nieuwe schaaktegenstander. Na de openingsgezet komt standaard de openingszin: ‘Abuelo ?’. Het vergt tijd om mijn smaakpalet te laten wennen aan het zoetige suikerrietextract dat men rum noemt. Ook bij de plastic fles Ron Abuelo Anejo die Sergio op tafel zet heb ik mijn bedenkingen. ‘Het familiebedrijf van de kersverse president Juan Carlos Varela vaart goed bij het niet verhogen van de accijns op alcohol’, zegt Steven. ‘Ook een manier om gekozen te worden’, voeg ik toe. ‘Ito Bolando (proost in Kunadialect)’. Morgenvroeg zal de taxiboot weer langszij komen om ons terug te brengen naar Panama City. Ik besluit mijn slaapplaats op te zoeken om toch een paar uurtjes ‘op mijn rug te staan’. ‘Bonne nuit’, zegt mijn vriendelijke gastheer terwijl hij nog een sigaret opsteekt en zijn zwarte voortanden bloot lacht.

Weg van San Blas

Het geklapper van een zeil tegen de boot maakt mij wakker. Door de patrijspoort zie ik dat een Kuna-indiaan enkele ananassen aan Sergio geeft en daarna wegzeilt. Ik herken hem van het dorpeiland dat we gisteren bezocht hebben. De dorpsgemeenschap Nalulega heeft veel indruk op mij gemaakt met haar hoge graad van organisatie in alle aspecten van de kleine leef- en werkgemeenschap. Soms blijkt zoiets uit details. Het schooltje zag er netjes en goed in de verf uit, de gymles liep gesmeerd en ook aan de bewegwijzering in het dorp was zorg besteed. In de verte zie ik spelende schoolkinderen op de kade, wachtend op de schoolboot die hen naar een ander eiland zal brengen: de jongens in witte blouse, de meisjes in het lichtblauw met donkerblauwe rok. Ook wij zullen dadelijk met de boottaxi naar Carti vertrekken en dan door naar Panama City.

Weg van het indrukwekkende Kuna Yala, de prachtige San Blas eilanden en kapitein Steven Jourdain.

1) Rozen, rumbonen en rode wijn. Van Kooten en De Bie